Badanie wątroby – jak sprawdzić, czy moja wątroba jest zdrowa?

Wątroba to jeden z najważniejszych organów w naszym ciele, odpowiedzialny za wiele ważnych funkcji.1 Z tego powodu dbałość o jej zdrowie jest niezwykle ważna.

Zbliżenie na lekarkę w białym kitlu ze stetoskopem na szyi, przeglądającą wynika badania wątroby pacjenta.

Aby ocenić stan tego narządu, możesz skorzystać z różnych metod diagnostycznych. Wśród nich znajdują się m.in. badania laboratoryjne czy obrazowe. Dowiedz się, jak sprawdzić, czy Twoja wątroba jest zdrowa.

Badania przesiewowe w kierunku zakażeń wirusowych

Wątroba nie daje objawów bólowych, dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie i dbanie o jej zdrowie. Szczepienie przeciwko WZW typu B jest najlepszą ochroną, zwłaszcza dla osób z grup ryzyka, do których należą pracownicy służby zdrowia czy osoby z chorobami nerek. Niestety nie ma szczepionki przeciwko WZW typu C, dlatego ważne jest wykonywanie badań przesiewowych.  W ramach programów dostępnych w wybranych województwach w Polsce, możesz wykonać szybki test na HBV i HCV.2

Badania wątroby z krwi

Badania wątroby2 z krwi, znane jako próby wątrobowe (ang. LFT’s –Liver Function Tests), obejmują analizę kilku enzymów wątrobowych oraz białek wytwarzanych przez wątrobę. Chociaż próby te dostarczają istotnych informacji o zdrowiu wątroby, nie zawsze dokładnie odzwierciedlają jej funkcje. Niektóre wskaźniki mogą być podwyższone w wyniku problemów niezwiązanych bezpośrednio z tym narządem.3

Wyniki badań wątroby – co oznaczają poszczególne wskaźniki?

Gdy otrzymasz wyniki badań, ich interpretacją zajmuje się lekarz. Jeśli jednak zastanawiasz się, co kryje się pod skrótami wskaźników, poniżej wyjaśniamy najważniejsze z nich.3

  • Aminotransferaza alaninowa (ALT) – enzym produkowany głównie przez komórki wątroby (hepatocyty).
  • Aminotransferaza asparaginianowa (AST) – jest enzymem wytwarzanym przez komórki wątroby, ale znajduje się również w mięśniach szkieletowych i sercowym.
  • Fosfataza zasadowa (ALP) – enzym produkowany w wątrobie, kościach, jelitach i łożysku.
  • Gamma-glutamylotransferaza (GGT) – jest enzymem związanym z przewodami żółciowymi i jest często używany do potwierdzenia pochodzenia wątrobowego podwyższonego ALP.
  • Bilirubina – to produkt rozpadu hemoglobiny. Jest przetwarzana przez wątrobę.
  • Albumina – to białko syntetyzowane przez wątrobę. Jest istotnym wskaźnikiem funkcji wątroby.
  • Czas protrombinowy (PT) i Międzynarodowy Współczynnik Znormalizowany (INR) – parametry te oceniają zdolność krzepnięcia krwi, która jest ściśle związana z funkcją syntetyczną wątroby.

Jak przygotować się do badania wątroby z krwi?

Próby wątrobowe z krwi zazwyczaj nie wymagają specjalnego przygotowania. Jednak, aby zapewnić dokładność wyników, warto unikać spożywania alkoholu przez 24 godziny przed pobraniem krwi. Ważne jest również, aby poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, lekach bez recepty i stosowanych suplementach diety, na przykład w przypadku przeziębienia. Na wyniki badań nie trzeba długo czekać – zwykle są dostępne już tego samego lub kolejnego dnia od pobrania próbki krwi.4

USG brzucha – czy pozwoli ocenić zdrowie wątroby?

USG brzucha jest obrazowym badaniem diagnostycznym, które pozwala lekarzowi na ocenę narządów wewnętrznych. Badanie to umożliwia sprawdzenie czy wątroba ma prawidłowy kształt i wielkość.5

Dlaczego warto wykonywać kompleksowe badanie wątroby?

Kompleksowe badania wątroby stanowią ważny element dbania o zdrowie. Wątroba pełni wiele istotnych funkcji. Odpowiada za metabolizm wielu składników odżywczych, wpływa na wytwarzanie żółci, oczyszczanie organizmu oraz wspomaga pracę układu immunologicznego.6 Regularne badania pomagają w monitorowaniu jej stanu i wczesnym wykrywaniu potencjalnych problemów, dlatego warto się im poddawać systematycznie.

Przypisy:
  1. 1

    Korab T., Konsultacja: dr hab. A. Konturek prof. UJ, Dieta w chorobach wątroby, Szpital Miejski Specjalistyczny im. Narutowicza, Kraków: https://www.narutowicz.krakow.pl/uploaded/FSiBundleContentBlockBundleEntityBlockFilesElement/filePath/578/dieta-w-chorobach-watroby-wyd.ii.pdf 

  2. 2

    Zadbaj o wątrobę, PZH – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Red. Narodowy Fundusz Zdrowia, 2021: https://pacjent.gov.pl/archiwum/2021/zadbaj-o-watrobe [Dostęp online: 16.10.2024]

  3. 3

    Coates P., Badania czynności wątroby, Medycyna Praktyczna – Lekarz Rodzinny 11/2011: https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/120195,badania-czynnosci-watroby,1 [Dostęp online: 16.10.2024]

  4. 4

    Tomaszewski M., Próby wątrobowe, Medycyna Praktyczna, 2023: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/51063,proby-watrobowe [Dostęp online: 31.10.2024]

  5. 5

    Wiercińska M., USG jamy brzusznej: co wykrywa i jak się do niego przygotować?, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/301933,usg-jamy-brzusznej [Dostęp online: 16.10.2024]

  6. 6

    Juszczyk J., Wątroba – gdzie się znajduje, budowa, funkcje, Medycyna Praktyczna, 2023: https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50948,watroba-gdzie-sie-znajduje-budowa-funkcje [Dostęp online: 16.10.2024]

Hepatil
Redakcja Hepatil

Może Cię zainteresować

Badanie wątroby – jak sprawdzić, czy moja wątroba jest zdrowa?

Wątroba - budowa i funkcje wątroby, po której stronie leży i co jej szkodzi

Wątroba, jako centralny element układu metabolicznego, pełni funkcję naturalnego „filtra”, odpowiadając za detoksykację krwi i uczestnicząc w wielu procesach metabolicznych
Czytaj
Jak umiarkowana aktywność fizyczna wspiera pracę wątroby?

Jak umiarkowana aktywność fizyczna wspiera pracę wątroby?

Czy wiesz, że Twoja wątroba korzysta na każdej formie ruchu, którą wprowadzasz do swojej codziennej rutyny?

Czytaj
Co jest dobre na wątrobę?

Co jest dobre na wątrobę?

Zdrowie wątroby ma ogromny wpływ na samopoczucie i ogólną kondycję. Narząd ten bierze udział w wielu procesach fizjologicznych i nieustannie pracuje na to, aby organizm prawidłowo funkcjonował. Czy wiesz, jak możesz mu pomóc?

Czytaj